Raport „BIM – polska perspektywa”

Autodesk ogłosił raport „BIM – polska perspektywa”. Celem badania było określenie poziomu znajomości i wykorzystania BIM w Polsce, efektów dla branży architektonicznej i budowlanej, a także szans, barier i perspektyw dalszego rozwoju. Patronat honorowy nad badaniem objęli: Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Polski Związek Firm Deweloperskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP. Badanie, na zlecenie Autodesk, realizował Instytut Millward Brown.

Świadomość i wykorzystanie BIM w Polsce

Badanie wskazuje, że świadomość BIM oscyluje na poziomie 46 procent. Około 25 procent respondentów deklaruje stosowanie metodyki BIM przy realizowanych projektach. Świadomość ta jest zauważalnie wyższa w większych organizacjach, zatrudniających powyżej 10 osób (56,5 proc.) oraz wśród osób młodszych stażem – blisko 60 procent.

Respondenci oceniają, że świadomość BIM jest wyższa wśród architektów (65,4 proc.), projektantów konstrukcji i instalacji (50,3 proc.), niższa jeżeli mówimy o wykonawcach, inwestorach, czy też właścicielach budynków.

„BIM staje się tematem ważnym z punktu widzenia polskiej branży architektoniczno-budowlanej. Analogicznie do rynków zachodnich, Autodesk podjął inicjatywę opracowania badania, weryfikującego poziom adopcji BIM w Polsce. Nasze działania poprały organizacje i instytucje branżowe, a także firmy reprezentujące różne grupy uczestników procesu projektowo – budowlanego. Świadczy to o potrzebie pogłębiania świadomości tej metodyki w naszym kraju. Jestem przekonany, że badanie BIM – polska perspektywa stanie się asumptem do szerszej debaty i edukacji rynku w zakresie BIM” – mówi Wojciech Jędrzejczak, dyrektor zarządzający Autodesk w Polsce.

Po co nam BIM?

Opinia, że BIM pozwala na osiągnięcie szeregu korzyści w procesie projektowo – budowlanym jest powszechnie podzielana. 61,63 proc. respondentów, którzy stosują BIM za największą korzyść uważa wyższą jakość tworzonych projektów; 60,47 proc. - mniej błędów na etapie realizacji inwestycji. Dalsze wskazania to lepsza współpraca zaangażowanych w projekt, usprawnienie projektowania oraz tworzenie bardziej wydajnych projektów (odpowiednio: 39,53 proc., 38,37 proc., 37,21 proc.).

Wśród przedstawicieli branży, którzy stosują BIM, ponad 60 proc. respondentów uważa, że BIM pozwala na obniżenie kosztów w całym cyklu powstawania i życia budynku. 67,28 proc. z tej grupy wskazuje na oszczędności przewyższające 15 proc. Respondenci dostrzegają także oszczędności na etapie przedmiarowania i kosztorysowania; realizacji budowy i projektowania architektonicznego oraz branżowego.

Jak w pełni wykorzystać zalety BIM?

BIM jest nowym, na skalę globalną, sposobem pracy w branży architektoniczno-budowlanej. W wielu krajach toczą się debaty na temat adopcji BIM, czy też dostosowania prawa. W Polsce, wśród działań, które należy podjąć, respondenci wymieniają przede wszystkim – budowanie świadomości wśród inwestorów (ponad 40 proc.), edukację rynku (ponad 37 proc.) oraz opracowanie polskich standardów BIM (36 proc.). Charakterystyczne jest, że potrzebę działań wskazują prawie wszyscy, jedynie 2,5% mówi, że nie ma potrzeby podejmowania żadnych kroków.

Wśród czynników, które spowalniają rozwój BIM w Polsce wymieniane są: mała liczba specjalistów pracujących z BIM (71,4 proc.), niska świadomość korzyści wśród inwestorów (68,9 proc.), brak wspólnych standardów działania (68,9 proc.), niechęć do zmian w metodyce projektowania (61,5 proc.), czy też zbyt niskie ceny projektów (83,9 proc.)

Optymistyczna przyszłość

Blisko 42 proc. respondentów stosuje BIM krócej niż 3 lata. 54 proc. badanych (świadomych idei BIM) ocenia, że liczba projektów realizowanych w ich firmach z wykorzystaniem BIM będzie się zwiększać. Opinia ta jest istotnie częściej podzielana w firmach zatrudniających 10 i więcej pracowników, czyli tam gdzie jest większa skala wykorzystania BIM. Badani widzą szereg korzyści wynikających ze stosowania BIM, co pokazuje rosnącą popularność tej metodyki.

Informacje o badaniu

Badanie na zlecenie Autodesk zostało przeprowadzone na próbie 350 firm z branży architektoniczno-budowlanej (pracownie architektoniczne, firmy zajmujące się projektowaniem konstrukcji / instalacji budowlanych, firmy developerskie). Respondentami, z którymi przeprowadzano wywiady, byli decydenci – kadra zarządzająca firm oraz osoby podejmujące decyzje dotyczące stosowanych przez firmę rozwiązań technicznych. Badanie zrealizowane zostało za pomocą techniki mix mode (CATI, CAWI, CAPI) z wykorzystaniem jednolitego narzędzia badawczego – kwestionariusza. Do prac nad opracowaniem raportu zostali zaproszeni przedstawiciele firm oraz instytucji reprezentujących branżę architektoniczno – budowlaną. Na etapie przygotowania narzędzia badawczego zorganizowane zostały 3 spotkania – w Warszawie, Gdańsku i Krakowie. Wnioski uzyskane podczas dyskusji zostały wykorzystane na etapie opracowanie kwestionariusza badania.

Komentarze do wyników badania

Marek Dąbrowski, Dyrektor WSP Polska

Badanie wskazuje, że choć wiele osób umie wypowiedzieć się o BIM, to jedynie 25% w nim pracuje (wśród nich 22% zaczęło w ostatnim roku). Być może ta rozbieżność wynika z braku metody wykazującej jednoznaczne korzyści dla użytkownika (np. czas i koszt). A wydaje się, że na to pytanie model BIM powinien sam w sobie dawać odpowiedź... Ciekawa jest informacja o udziale projektów BIM w obrotach firmy. Brak w wynikach „klasy średniej” – dominuje udział duży (powyżej 80%) i skromny (do 20%) – oznaczać może, że firmy w Polsce albo ostrożnie eksperymentują, albo całkowicie przestawiły się na BIM. Ogólny wniosek jest jasny – chociaż BIM to już nie teoria, to przed nami dużo pracy. Zgadzam się w pełni z barierami zidentyfikowanymi przez badanie. O ile z brakiem dodatkowych budżetów staramy się sobie poradzić, poszukując własnej efektywności, to rola edukacyjna i wdrożeniowa często przekracza nasze możliwości. Potrzebujemy zbilansowania wysiłków – tworzenia bibliotek branżowych, kształcenia studentów, a także podniesienia świadomości wśród innych uczestników procesu inwestycyjnego oraz wspólnego języka współpracy.

Konieczna jest jak najszybsza integracja modeli wśród branż projektowych, ale też podniesienie świadomości wśród innych potencjalnych użytkowników tych baz danych – zarządzających projektami, kosztorysantów, wykonawców, inwestorów, zarządców . Do tego niezbędny jest standard wymiany i wspólny język takiej współpracy. Korzyści i potrzeby powinny być jasne i klarowne dla każdej ze stron wymieniających modele. Do tego potrzebna jest wzajemna edukacja. Wdrożenie BIM wymaga znacznej liczby nowych rąk do pracy. To wyzwanie dla szkół i uniwersytetów. Ruchy legislacyjne mogą być pomocą w ustaleniu porządku i zasad w świecie BIM, jednak przy ocenie dostatecznej wiedzy legislatorów na ten temat na poziomie 17% może być jeszcze zbyt wcześnie...

Szymon Dorna, BIM Manager PM Group

Wyniki przeprowadzonego badania BIM – polska perspektywa, przeprowadzone przez instytut Millward Brown kompleksowo przedstawia najbardziej aktualny obraz świadomości, wykorzystania i perspektyw BIM (Building Information Modeling) w Polsce. Badanie potwierdziło, że aby zwiększyć wykorzystanie BIM w Polsce należy propagować technologie na poziomie krajowym – poprzez opracowanie polskich standardów, aktualizacje ustaw, jak również budując świadomość na poziomie lokalnym – w pracowniach, na budowach czy uczelniach. Zwiększenie świadomości zaowocuje z czasem zwiększeniem ilości specjalistów BIM, których obecnie brakuje nie tylko w Polsce, ale nawet w Wielkiej Brytanii gdzie od 2016 BIM będzie wymagany obligatoryjnie. Firmy, które mają bogate doświadczenie w BIM dostrzegają faktyczne zalety jego wykorzystania. Analiza rynku jednoznacznie stwierdza, że bardzo ważne jest to, aby cena rynkowa przygotowania dokumentacji projektowej w BIM wzrosła (co jest słuszne uwzględniając nieporównywalną jakość dokumentacji i procesu budowlanego, oraz zmniejszenie kosztu całkowitej inwestycji opartej o BIM). Wzrost cen za projekty, spowoduje pewny wzrost wskaźnika zwrotu z inwestycji (ROI). BIM jest globalnym trendem zmiany procesu budowlanego. Prognozy dla rozwoju BIM w Polsce są optymistyczne i w ciągu najbliższych lat będziemy obserwować dynamiczny rozwój tej technologii w Polsce.

Wojciech Jędrzejczak, dyrektor zarządzający Autodesk w Polsce

Wyniki badania „BIM – polska perspektywa” napawają optymizmem, ale także wyraźnie wskazują obszary wymagające wsparcia rozwoju BIM w Polsce. Na uwagę zasługuje fakt wyraźnego dostrzegania korzyści przez specjalistów, którzy już wykorzystują BIM - m.in. tworzenie wyższej jakości projektów, mniej błędów na etapie realizacji inwestycji. Badanie potwierdziło także, że najbardziej otwarci na BIM są młodzi architekci i projektanci, a świadomość ta jest niższa u wykonawców i inwestorów. Budowanie tej świadomości w grupie inwestorów, to także, zdaniem badanych, jedno z najważniejszych wyzwań, które należy podjąć w celu zwiększenia wykorzystania zalet BIM. Oprócz tego, potwierdzają się również nasze spostrzeżenia o konieczności dalszej edukacji rynku i wypracowaniu polskiego standardu BIM. Budujące jest, że zdecydowana większość respondentów widzi potrzebę działania i współpracy międzybranżowej w tym zakresie.

Mariusz Ścisło, prezes SARP

Wyniki Raportu nie są zaskoczeniem, aczkolwiek niektóre dane wręcz pokazują, że pociąg BIMdolino już od kilku lat pędzi po Polsce. To bardzo ważny sygnał dla tych wszystkich, którzy uważają że technologii BIM należy się przeciwstawiać, ponieważ polskich architektów na nią nie stać. Innowacji w procesie projektowania nie da się zatrzymać ani tym bardziej odrzucić. Nie jest też prawdą, że im mniejsza firma tym trudniej BIM implementować. Posługiwanie się technologią BIM jest już powszechne w wielu biurach projektowych w Polsce. Co więcej wiele pracowni uczestniczy w tym procesie nie do końca zdając sobie sprawę, że korzystają z systemów BIM. Raport pokazuje, że największą świadomość oraz praktyczną wiedzę mają projektanci – architekci, konstruktorzy i instalatorzy. W mniejszym stopniu dotyczy to wykonawców, a zwłaszcza inwestorów i tu zapewne jest pole do szerzenia świadomości benefitów wynikających z procesu projektowania BIM. Raport wskazuje też na podstawowe trzy bariery związane z implementacją BIM w Polsce: niskie ceny projektów, brak wykwalifikowanej kadry projektowej i standardów BIM.