Czym podłączyć monitor? Przewodnik po złączach

Po wyjęciu monitora z pudełka może nastąpić chwila zwątpienia: do którego złącza podpiąć przewód sygnałowy? Które z nich zapewni najlepszą jakość obrazu?

Obsługiwane rozdzielczości i odświeżania:

Złącza analogowe

VGA / D-SUB

Najbardziej rozpowszechnione złącze analogowe to VGA (Video Graphics Array), nazywane też D-SUB (typ wtyczki DE-15). Zostało wdrożone do produkcji w roku 1987. Pozwala na przesłanie obrazu w maksymalnej rozdzielczości 2048 x 1536 (QXGA) przy odświeżaniu 85 Hz. Są to przeciętne parametry jak na dzisiejsze standardy. Co więcej, jakość sygnału, a co za tym idzie jakość obrazu, jest mocno zależna od jakości i długości użytego przewodu. Jednak nawet w przypadku najlepszego możliwego scenariusza obraz nie będzie tak dobry, jak przy użyciu złączy cyfrowych.

Wynika to z faktu dwukrotnego konwertowania sygnału obrazu – najpierw z postaci cyfrowej na analogową przez kartę graficzną, a następnie z powrotem z analogowej na cyfrową przez monitor. Może to powodować gorsze odwzorowanie kolorów oraz pojawienie się cieni za literami wyświetlanymi na ekranie.

Przez ten typ złącza przepływa wyłącznie sygnał obrazu. Nie jest możliwe przesłanie sygnału sieciowego ani dźwięku. Wtyczka zazwyczaj jest wyposażona w śruby pozwalające na pewne zamocowanie jej w gnieździe.

Złącza cyfrowe

DVI

Digital Visual Interface jest złączem wprowadzonym na rynek w roku 1999. Za jego pośrednictwem można przesłać obraz o rozdzielczości 2560 x 1600 (WQXGA) i odświeżaniu 60 Hz lub 1920 x 1080 (Full HD) z odświeżaniem 144 Hz – pod warunkiem, że korzystamy z wersji Dual Link.

Pierwotna wersja (Single Link) obsługuje maksymalnie rozdzielczość 1920 x 1200 (WUXGA) przy odświeżaniu 60 Hz. Obie wersje łatwo od siebie odróżnić po liczbie pinów we wtyczce – wersja Dual Link ma ich więcej.

Jednak to nie koniec, gdyż ponadto istnieją trzy wersje złączy DVI.

• DVI-I - obsługuje sygnał cyfrowy oraz analogowy. Do tego typu złącza można podłączyć przejściówkę DVI – VGA jak i DVI – HDMI.
• DVI-D – przez złącze tego typu jest przesyłany wyłącznie sygnał cyfrowy. Podłączenie przejściówki DVI – VGA nie jest fizycznie możliwe. Przejściówka DVI – HDMI będzie działać.
• DVI-A – obsługuje jedynie sygnał analogowy. Będzie współpracować z przejściówką DVI – VGA. Próby podłączania przejściówki DVI – HDMI są bezcelowe.

Warto nadmienić, że przez złącze DVI jest przesyłany wyłącznie sygnał obrazu. Nie da się przez niego przesłać sygnału dźwięku czy sieciowego. Najczęściej wtyczkę można przykręcić śrubami do gniazda.

HDMI

High Definition Media Interface jest obecnie najbardziej rozpowszechnionym złączem do przesyłania obrazu wraz z dźwiękiem. Specjalne wersje przewodów są też w stanie przesyłać sygnał Ethernet.

Prócz PC, z HDMI korzystają projektory, nowe konsole, telewizory i urządzenia przenośne takie jak np. tablety. Aczkolwiek w rozwiązaniach mobilnych najczęściej można spotkać jego mniejszą wersję micro HDMI (type D, po lewej stronie) bądź mini HDMI (type C, w środku).

W przypadku PC liczą się dwie wersje HDMI: 1.4 oraz 2.0. Pierwsza z nich pozwala na przesłanie obrazu w rozdzielczości 3840 x 2160 (4K UHD) przy odświeżaniu 30 Hz. Niestety tak niskie odświeżanie jest absolutnie nieakceptowalne dla większości użytkowników PC. Wersja 2.0 pozwala już jednak na cieszenie się rozdzielczością 4K w 60 Hz, a wersja 2.0a dodaje do tego wsparcie dla technologii HDR. Warto mieć na uwadze, że dopiero wersja 2.0 wprowadza oficjalne wsparcie dla rozdzielczości ultrapanoramicznych (21:9) takich jak 3440 x 1440 (WQHD).

W wybranych monitorach, korzystając ze złącza HDMI, można aktywować AMD FreeSync, który zazwyczaj wymaga opisanego niżej DisplayPort.

Wtyczki nie dysponują systemem mocowania zabezpieczającym przed przypadkowym wysunięciem z gniazda.

Nadchodząca wersja HDMI 2.1 wprowadzi drastyczne zwiększenie przepustowości złącza. Specyfikacja zakłada przesyłanie obrazu w rozdzielczości 10328 x 7760 (10K).

Obecnie coraz więcej kart ma tylko jedno złącze HDMI, kosztem większej liczby DisplayPort. W erze coraz bardziej zyskujących na popularności gogli VR, które korzystają z interfejsu HDMI, niektórzy producenci, w tym SAPPHIRE, implementują w autorskich kartach dwa gniazda tego typu. Pozwala to na jednoczesne podłączenie telewizora albo monitora oraz gogli bez konieczności przepinania wtyczek.

DisplayPort

DisplayPort zapewnia najwyższą przepustowość ze wszystkich dostępnych złączy na rynku (nie licząc nadchodzącego wielkimi krokami HDMI 2.1). Jego debiut rynkowy nastąpił w roku 2008. Wersja 1.4 pozwala na przesłanie obrazu w rozdzielczości 7680 x 4320 (8K) przy odświeżaniu 60 Hz lub 3840 x 2160 (4K) przy odświeżaniu 240 Hz. Bardziej rozpowszechniona iteracja 1.3 oferuje 8K przy odświeżaniu 30 Hz lub 4K przy odświeżaniu 120 Hz. Są to możliwości daleko wykraczające poza to, na co pozwala HDMI w wersji 2.0.

Poprzez DP wraz z obrazem może być równolegle przesyłany dźwięk wielokanałowy. To złącze występuje też w odmianie mini DisplayPort, która jest kompatybilna ze złączem Thunderbolt 2. Co ciekawe, DisplayPort jest standardem zarezerwowanym dla komputerów. Złączy tego typu nie spotkamy w telewizorach ani konsolach.

Złącze pełnowymiarowe jest wyposażone w zatrzask przeciwdziałający przypadkowemu wypadnięciu wtyczki. W przypadku złącza mini rzadko (najczęściej w rozwiązaniach profesjonalnych) można natknąć się na pojedynczą śrubę mocującą.

Od wersji 1.2 wzwyż DisplayPort obsługuje Adaptive Sync, a więc też i AMD FreeSync.

Podsumowując

Złączy VGA używamy w przypadku starszego sprzętu. Jednak jeśli to tylko możliwe, lepiej korzystać z rozwiązań cyfrowych. Oferują one nie tylko większe możliwości, ale przede wszystkim wyższą jakość obrazu.

Użytkownicy standardowych monitorów Full HD mogą spokojnie korzystać z DVI albo HDMI.

Monitory o rozdzielczości wyższej niż Full HD / gamingowe o wysokim odświeżaniu obrazu / z technologią Adaptive Sync najlepiej podłączać przez DisplayPort.

W momencie wprowadzenia na rynek, HDMI 2.1 stanie się najbardziej optymalnym wyborem dla entuzjastów.