Bezinwazyjne i bezpieczne skowanie 3D

Jak wiadomo, zastosowanie skanerów 3D jest coraz szersze. Okazuje się jednak, że te urządzenia idealnie sprawdzają się w konserwacji sztuki ze względu na swoje bezpieczeństwo oraz bezdotykowe wykorzystanie. Oto historia słynnej Piety ze słowackiej miejscowości Šaštín, która otrzymała swoją kopię na wizytę papieża Franciszka. Skanowanie 3D zostało wykonane przez firmę z Warszawy – 3DMASTER, która od lat zajmuje się między innymi skanowaniem 3D. Wszystkie prace wykonane zostały przy wykorzystaniu skanerów firmy Artec.

Zacznijmy od historii cudownej Piety z Šaštín – jest ona cele wielu pielgrzymów nie tylko ze Słowacji, ale również z całego świata. Nad statuą odbyły się badania kanoniczne, które potwierdziły to, że rzeźba Matki Boskiej została uznana za cudowną, a miało to miejsce 18. października 1732. W 1733 roku rzeźbę w opieki otrzymali Paulini, którzy zbudowali kościół pątniczy oraz klasztor. W czasach, gdy na Słowacji panował komunizm Šaštín było miejscem niezwykle ważnym dla Słowaków, ze względu na to, iż w czasach prześladowań, które pustoszyły kraj to właśnie ta miejscowość dodawała im wiary, to tam modlili o zakończenie reżimu, co dodawało im ogromnej nadziei. Jest to miejsce nadziei i pokoju. Do tej pory miejscowość jest niezwykle ważna dla pamięci narodowej. Niestety nie jest wiadome nazwisko autora rzeźby, za to wiadomo iż pochodzi ona z roku 1564.

A skąd wzięła się idea zeskanowania cudownej rzeźby oraz stworzenia jej kopii? 15 września 2021 roku do Šaštín przybył papież Franciszek. Na mszy zgromadzonych zostało 50 tysięcy wiernych, a część uroczystości odbywała się na zewnątrz. Aby nie przenosić świętej rzeźby w szybkim tempie zdecydowano, aby stworzyć drugą, identyczną i ustawić ją w kolejnym miejscu modlitwy papieża.

Użycie skanerów 3D pozwoliła na bardzo szybkie oraz precyzyjne stworzenie modelu 3D rzeźby. Skanowanie 3D było podzielone na dwie odrębne części – pierwsza to było skanowanie całości rzeźby, a całkowicie odrębnie były skanowane złote korny. Może to być zastanawiające dlaczego.

Pieta podczas mszy papieża Franciszka

Zostało to tak podzielone ze względu na wygląd koron – są one złote i połyskliwe, posiadają wiele szczegółów oraz detali. Z tego też względu powinny być skanowane całkowicie oddzielnie. Każdy kto miał kiedykolwiek do czynienia ze skanerami 3D wie, że takie obiekty nie są najłatwiejsze do skanowania, jednak obecna technologia pozwala na idealne odwzorowanie nawet tak trudnych obiektów. Detal widoczne są na powyższym zdjęciu.

Wszystkie pracy musiały zostać wykonane w ogromnej dbałości o bezpieczeństwo obiektów. Każda z prac odbywała się pod okiem konserwatora wnętrz, który potwierdził bezpieczeństwo stosowania skanerów 3D.

Po zeskanowaniu obiektów zostały one przeniesione do oprogramowania Artec Studio – pozwoliło to na uzyskanie geometrii całej rzeźby oraz wysokiej jakości szczegółów małych elementów na przykład na koronie. Dzięki temu możliwe było wydrukowanie w 3D rzeźby wyglądające jak oryginał – poniżej zestawienie kopii, skanu 3D oraz oryginału Piety.

Widać ogromne podobieństwo, prawda?

Oryginał, skan 3D oraz kopia Piety (od lewej)

Jak pokazuje powyższy opis – skanery 3D pozwalają na szybkie uzyskanie modelu 3D, który może być wykorzystany na wiele sposobów między innymi właśnie takich jak druk 3D. Tak duża uniwersalność otwiera nowe możliwości i pozwala na rozszerzenie usług oferowanych klientom.

„Reasumując, jako konserwator jak najbardziej mogę rekomendować technikę skanu 3d oraz druku 3d jako narzędzie do digitalizacji i kopiowania obiektów przestrzennych. Krótki czas samego zabiegu, ograniczenie kontaktu z obiektem, bezpieczeństwo i duża dostępność różnych możliwości oraz łatwość wykonania kopii.” – mówi konserwator zabytków współpracujący przy tym projekcie potwierdzając tym samym idealne zastosowanie skanerów 3D przy pracy z dziełami sztuki!