Rusza XI Dolnośląski Festiwal Nauki

Jak porozumiewają się rośliny? Jak będzie wyglądał Homo futurum - człowiek przyszłości? Czy materiały mogą być sprytne, biedronki groźne, a cukier słodszy? Jak komórki rozmawiają ze sobą? I czy żarówka może mieć własną stronę internetową?

Na te i inne pytania będzie można uzyskać odpowiedź podczas ponad 800 pokazów, wystaw, warsztatów i wykładów, które odbędą się w ramach tegorocznego Dolnośląskiego Festiwalu Nauki (DFN). Festiwal, który w tym roku organizowany jest już po raz jedenasty, odbędzie się w dniach 18- 24 września we Wrocławiu. Obecnej edycji przyświecać będzie hasło: "Poszerzaj horyzonty - podróż po świecie nauki".

Koordynatorem i przewodniczącym rady programowej przedsięwzięcia jest prof. Adam Jezierski z Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.

DFN to największa impreza popularyzująca wiedzę na Dolnym Śląsku. Organizowana jest co roku we wrześniu (edycja stacjonarna) i październiku (sesje wyjazdowe w Legnicy, Jeleniej Górze, Wałbrzychu i Ząbkowicach Śląskich) przez wyższe uczelnie Wrocławia, instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz środowiska pozauczelniane. Przeznaczona jest dla wszystkich osób ciekawych świata, interesujących się nauką, kulturą lub sztuką.

"Chcielibyśmy, aby nauka nie była postrzegana jako hermetyczna, niedostępna i niezrozumiała. (...) W naszych zamierzeniach Festiwal ma być wielką +pigułką edukacyjną+ - w krótkim czasie można na nim wysłuchać ciekawych wykładów, wziąć udział w dyskusjach z uczonymi, zwiedzić na co dzień niedostępne laboratoria oraz warsztaty badawcze przyrodników, lekarzy, inżynierów, humanistów i artystów. Nie unikamy spraw trudnych i drażliwych, a podejmowane tematy są odpowiedzią na ważne dylematy społeczne. W atrakcyjnej, zrozumiałej dla przeciętnego odbiorcy formie staramy się prezentować osiągnięcia nauki we wszystkich dziedzinach wiedzy" - mówią organizatorzy imprezy.

"Chcemy uczestniczyć w procesie kształtowania społeczeństwa dysponującego coraz większym zasobem i poziomem wiedzy, przekonać, że wiedza stoi w centrum najważniejszych procesów cywilizacyjnych i że od sposobu i wielkości finansowania nauki zależy poziom i wykształcenie społeczeństwa, a więc nasze miejsce w Unii Europejskiej i na świecie" - dodają.

Ich zdaniem, DFN to także doskonały sposób na integrację środowiska naukowego wokół promowania nauki, kształtowanie postaw odpowiedzialności uczonych za wykorzystywanie odkryć naukowych, promocję regionalnych inicjatyw edukacyjnych, uzdolnionej młodzieży oraz pomoc w wyborze kierunku studiów wyższych. To również sposób na zainteresowanie przemysłu i firm potencjalnymi możliwościami zastosowań badań i odkryć naukowych.

Jednym z organizatorów tegorocznego Festiwalu jest Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu przygotował pięć bloków tematycznych, w ramach których odbędą się liczne warsztaty, dyskusje i wykłady. Będą to: "Człowiek a fauna i flora", "Tajemnice żywności", "Zwierzęta wśród czy obok nas", "Człowiek i zwierzę" oraz "Kształtowanie środowiska". Wrocławscy przyrodnicy opowiedzą gościom m.in. o tym, dlaczego warto pięć razy dziennie jeść warzywa i owoce, jak powstają popularne chrupki (dla zainteresowanych przewidziana jest degustacja potraw), na czym polega hodowla zwierząt egzotycznych w domu i uprawia roślin w szkle oraz jak na zdrowie człowieka wpływają antyoksydanty.

Akademia Medyczna przygotowała kilkadziesiąt imprez, a wśród nich: "Morfologia twarzy człowieka - frons animi ianuae", "Uszkodzenia ciała ludzkiego spowodowane działaniem broni palnej i materiałów wybuchowych", "Sepsa - od medialnego zamieszania do realnego ryzyka", "Dlaczego muszę nosić biżuterię z metali szlachetnych?", "Poczucie lęku przed rzeczywistością u ludzi starszych i sposoby radzenia sobie z nim", "Bezpieczeństwo stosowania antykoncepcji", "Kozak odwiódł, wycelił, bez czekania wystrzelił i ugodził w sam łeb wojewody, czyli balistyka sądowo-lekarska", "Tajemnicze kwasy tłuszczowe: omega-3 jako cudowne lekarstwo?", "Mózg a zachowanie", "Pan kierowca chyba nie żyje? Co robić?" oraz "Włosy i włókna w medycynie sądowej i kryminologii.

Politechnika Wrocławska zaprasza zaś na wykłady i warsztaty dotyczące m.in.: zastosowania komputerów w medycynie, chemicznych niespodzianek, tajemnic światła, popularności superkomputerów, wpływu zanieczyszczenia atmosfery na nowotwory i rachunkowości.

Z własnymi wykładami na DFN wystąpi w tym roku również Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej - Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Jej pracownicy przygotowali dla zainteresowanych m.in. pokazy działania wykrywacza kłamstw. Uczestnicy zapoznają się ze sposobem działania wariografu, jego możliwościami, najpopularniejszymi metodami używania. Nie tylko będą mogli sprawdzić, jak działa, ale też spróbować go oszukać.

W festiwalowe przygotowania włączyła się także Dolnośląska Szkoła Wyższa - jedyna w regionie akademicka uczelnia niepubliczna. Jej oferta to warsztaty psychologiczne: "Wyjść poza schemat, czyli o potrzebie twórczości w życiu człowieka", "Komunikacja (nie)zdegradowana - czyli o sztuce porozumiewania się", "Jak radzić sobie z agresją - asertywność w polskiej rzeczywistości", "Agresja i przemoc jako problem społeczny" oraz "Wzbudzanie motywacji do działania, czyli jak rozpoznać i kierować własną strategią motywacyjną?". DSW przygotowała również specjalne kursy dla nauczycieli i rodziców: "Dziecko zagubione w pośpiechu", "Podróż do świata ciszy. Krótki kurs daktylografii", "Diagnozowanie i rozumienie agresji dzieci i młodzieży" i "Genialni autyści są wśród nas".

Częścią Festiwalu będzie "Dzień języka i kultury Głuchych" (20 września). To cykl imprez przygotowany przez sekcję języka migowego działająca przy Studenckim Kole Naukowym Językoznawców UWr. Skierowany jest przede wszystkim do osób głuchych oraz tych słyszących, którzy interesują się pogłębieniem prezentowanej tematyki. Jak informują organizatorzy, imprezy - w formie wykładów i warsztatów - prowadzone będą w języku migowym, który tłumaczony będzie na język polski. W ich trakcie przedstawiony zostanie m.in. dekalog Głuchego, atuty języka migowego oraz zaskakujące fakty z historii Głuchych i ich języka od starożytności do współczesności. Na warsztatach będzie można nauczyć się podstawowych zasad migania, poznać migowy savoir-vivre, odkryć różnice między naturalnym Polskim Językiem Migowym (PJM) a sztucznym Systemem Językowo-Migowym (SJM).

Na czas Parku Wiedzy (który odbędzie się 20 i 21 września w Parku Staromiejskim we Wrocławiu) przygotowano wiele atrakcji, zarówno dla najmłodszych i nieco starszych pasjonatów nauki, jak i dla ich opiekunów. W jednym z namiotów otwarta zostanie darmowa kawiarenka internetowa, w innym - bogaty w innowacyjne technologie dom przyszłości. Odbędą się prezentacje i pokazy działania najnowocześniejszych urządzeń internetowych i telefonicznych. Goście dowiedzą się też, jak robić zakupy przez telewizyjnego pilota, co dają nam wideokonferencje i jak nauczyć się sprawdzać zasięg oddziaływania pola elektromagnetycznego emitowanego przez stacje nadawcze.

22 września w ramach DFN odbędzie się Dzień Uniwersytetu Trzeciego Wieku (UTW), poświęcony tematowi edukacji seniorów. "Zgodnie z myślą przewodnią Festiwalu - poszerzenie horyzontu - proponujemy nowe spojrzenie na cele, możliwości, formy i różnorodności metod uczenia się pokolenia późnej dorosłości. Zapraszamy na trening pamięci, a także na małą +podróż po świecie nauki+ połączoną z degustacją i poznawaniem trendów żywieniowych pokoleń. W naszej kawiarni studenci-seniorzy, przy współudziale juniorów z Koła Naukowego Variograf, przy świecach i herbatce przedstawią +Dzieje Ojczyste nie tylko w pieśni zapisane+. Będą pieśni, recytacje, pokaz multimedialny, wystawa i mini konkursy z nagrodami" - zapowiada koordynator cyklu, dr Aleksander Kobylarek z UTW.

Wśród ośmiuset propozycji tegorocznego DFN nie zabrakło także imprez dla najmłodszych. Jak obiecują organizatorzy, obejmą one wszystkie rejony nauki i nie będą jedynie akademickimi wykładami, ale warsztatami, pokazami i prezentacjami angażującymi dzieci do czynnego udziału. Będzie można zgłębić swoją wiedzę ornitologiczną, obejrzeć pokazy walki na białą broń, namalować mapę Dolnego Śląska, poznać przyrodę Arktyki i budowę Układu Słonecznego, zbudować i wystrzelić własną rakietę kosmiczną.

Aż 16 stanowisk Parku Wiedzy przeznaczonych będzie specjalnie dla dzieci. W nich maluchy zetkną się m.in. z tajnikami działania aparatu fotograficznego, wyplotą wiklinowy koszyk, rozwiążą zagadki i łamigłówki logiczne przygotowane przez Mensę, zobaczą ruchome konstrukcje z klocków K'NEX i wezmą udział w warsztatach pt. "Przedsiębiorczy krasnal, które wprowadzą je w meandry współczesnego świata".

Organizatorzy podkreślają, że Festiwal to nie tylko nauka, ale też kultura. Blok artystyczny tegorocznego DFN obejmie więc liczne wystawy (m.in. komiksu, portretu fotograficznego, architektury francuskiej, malarstwa i rysunku artystów skupionych wokół Politechniki Wrocławskiej) oraz warsztaty, pokazy i prezentacje (warsztaty rysunkowe, nauka rzeźbienia w ceramice i wykonywanie płaskorzeźb żeliwnych, nauka malowania na porcelanie i warsztaty portretu fotograficznego).

***
Uczelnie i Instytuty PAN zaangażowane w tegoroczny Dolnośląski Festiwal Nauki: Uniwersytet Wrocławski, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Ekonomiczny, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Uniwersytet Przyrodniczy, Akademia Wychowania Fizycznego, Akademia Sztuk Pięknych, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego w Krakowie - Wydziały Zamiejscowe we Wrocławiu, Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego, Papieski Wydział Teologiczny, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, oraz Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN.

Jednostkami wspierającymi są m.in.: Dolnośląska Szkoła Wyższa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Mensa Polska, Ewangelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna, Miejski Ogród Zoologiczny, Zamiejscowe Ośrodki Dydaktyczne Politechniki Wrocławskiej w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy, Wyższa Szkoła Menadżerska w Legnicy, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu - oddział w Ząbkowicach Śląskich, Kopalnia Złota w Złotym Stoku, Polskie Towarzystwo Turystyczno- Krajoznawcze i Kolegium Karkonoskie.

Patronami imprezy zostali: minister nauki i szkolnictwa wyższego - prof. Barbara Kudrycka, Kolegium Rektorów Wyższych Uczelni Wrocławia i Opola, arcybiskup metropolita wrocławski, wojewoda dolnośląski, marszałek województwa dolnośląskiego oraz prezydent Wrocławia.

DFN to wielu prestiżowych nagród oraz członek European Science Events Association - europejskiego stowarzyszenia skupiającego organizatorów festiwali nauki.

Pełny program festiwalowych imprez oraz wszelkie informacje na temat DFN znaleźć można na stronie internetowej: http://www.festiwal.wroc.pl/