Prof. Modelski o zarządzaniu własnością intelektualną

Ogromny potencjał wiedzy rodzimych uczonych i kreatywność znakomitych ośrodków to największy atut polskiej nauki. Słabością jednak jest uwarunkowany historycznie brak zwyczaju, by tę "znakomitość" zamienić w patent i wdrożyć - uważa prof. dr hab. inż. Józef Modelski, dyrektor Instytutu Radioelektroniki na Politechnice Warszawskiej wyróżniony niedawno doktoratem h.c. Wojskowej Akademii Technicznej. 

Uczony jest zaangażowany w prace corocznego Forum Zarządzania Własnością Intelektualną. Podczas tegorocznego forum zgłosił kandydaturę twórcy internetu Pawła Barana do Panteonu Wynalazców i Odkrywców Polskich. Prof. Modelski jako były prezydent międzynarodowego stowarzyszenia inżynierów Institute of Electrical and Electronics Engineer (IEEE) podkreślał związki wpisanego do panteonu Polaka z tą organizacją.

Jak podkreślił uczony w wypowiedzi dla projektu IP-Hub, prowadzonego przez organizatora corocznych forów - Stowarzyszenie Intellectual Property Management Polska, cały świat dba dzisiaj o to, żeby własność intelektualna twórców była w należyty sposób wykorzystywana, promowana i chroniona. Dzięki zarządzaniu własnością intelektualną twórcy i ich ośrodki czerpią profity z pracy badawczej. Również w Polsce inicjatywa utworzenia takich standardów trafia na podatny grunt.

Naukowiec przyznał, że choć polskie zespoły naukowe od dawna patentowały swoje odkrycia i sprzedawały licencje, i funkcjonują tu odpowiedzialne za to organizacje, to jednak system nie działa sprawnie. Jest to spowodowane - jego zdaniem - głównie brakiem odpowiednich mechanizmów, środków i ludzi, którzy potrafiliby podzielić się wiedzą lub sprzedać dzieła wytwarzane przez tęgie umysły.

"Co z tego, że coś opatentujemy w Polsce, na bardzo zawężonym rynku użytkowników i odbiorców? Powinniśmy starać się o patenty europejskie, które - owszem - kosztują, ale stwarzają szansę na uzyskanie większych profitów. Kluczowe osiągnięcia muszą być wprowadzane na rynek międzynarodowy. Jest rzeczą wiadomą, że zaledwie niewielki procent patentów odnosi sukces komercyjny, ale jeśli się nie próbuje, nie ma szans na żaden sukces. Tak jest na całym świecie, że kilka procent dobrych znajduje zastosowanie gospodarcze. Nie mamy innego wyjścia, niż podjąć to ryzyko" - mówi uczony.

Zdaniem prof. Modelskiego, na komercjalizację wyników prac badawczych uczelnie potrzebują budżetów zdecydowanie większych, niż dotąd. Muszą też umiejętnie nimi dysponować. Za patenty powinna płacić uczelnia, ale tylko za te, które wstępnie przejdą pozytywnie weryfikację rynkową. Wyselekcjonowane grono uczonych potrafi oszacować, czy dany pomysł ma szansę znaleźć odbiorcę. Ten sam mechanizm powinien działać na szczeblu państwowym.

Według niego, polityka finansowa państwa wymaga wyodrębnienia i zasilenia branż kluczowych dla rozwoju kraju. Tymczasem w Polsce brak dalekowzrocznej wizji rozwoju, którą powinno mieć państwo - uważa. Uczeni mogą podpowiedzieć politykom, co uważają za ważne. Jednak to niezależni eksperci, zebrani w interdyscyplinarnych zespołach, powinni dokonać analiz i wybrać "perły", w które warto zainwestować pieniądze, aby zwróciły się one wielokrotnie.

Z obserwacji prof. Modelskiego wynika, że w Polsce przygotowuje się wiele naukowych opracowań na zamówienie przemysłu. Problem z transferem technologii nie leży jedynie po stronie naukowców, którzy nie wdrażają swoich technologii. Nie chodzi też jedynie o brak środków na uczelniach. Również przemysł w Polsce jest ubogi; w niektórych branżach jesteśmy traktowani przez konsorcja zachodnie jako rynek zbytu. Jedynym wyjściem z tej trudnej sytuacji jest wybranie tych branż, które mogą w przyszłości stać się fundamentem gospodarki opartej na wiedzy.

Uczony uważa, że największą siłę przebicia mają polscy informatycy, którzy wdrażają swoje pomysły na całym świecie, także na rynkach wysoko rozwiniętych. Obszarem wartym zdecydowanej inwestycji jest również inżynieria biomedyczna. Na własnym "polu" naukowym prof. Modelski wysoko ocenia docenia radary - wykonywane zarówno dla zastosowań cywilnych, jak i dla sektora obronnego.

***

Objęte patronatem medialnym serwisu Nauka w Polsce IV Międzynarodowe Forum "IP Management - Creative and Technological Entrepreneurship" (Zarządzanie własnością intelektualną - przedsiębiorczość kreatywna i technologiczna) odbyło się między 26 a 29 października w Warszawie i Lublinie. Kolejna edycja pod hasłem Przedsiębiorczość i zarządzanie innowacjami" (5th IP Management Forum 2012 "Entrepreneurship and Innovation Management") planowana jest na 24-26 października 2012 r. w Warszawie.