Wystawa o Wielkim Zderzaczu Hadronów na AGH

Nie wiecie czym jest Wielki Zderzacz Hadronów? - na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie otwarto wystawę prezentującą to najbardziej skomplikowane urządzenie na świecie, za pomocą którego naukowcy mają nadzieję odkryć nową materię.

Wielki Zderzacz Hadronów (Large Hadron Collider - LHC) czyli akcelerator cząstek elementarnych zbudowany w laboratorium CERN pod Genewą jest umieszczony w 27-kilometrowym tunelu między Francją a Szwajcarią, ok. 100 metrów pod ziemią.

W tunelu z ogromną prędkością poruszają się i zderzają ze sobą protony. Naukowcy liczą, że obserwacja tego, co powstaje w wyniku zderzeń doprowadzi do odkrycia nowej materii, której istnienia są pewni.

"Zderzacz Hadronów to urządzenie, które przyśpiesza protony do takich energii, do których człowiek nigdy jeszcze nie przyśpieszał cząstek elementarnych" - mówił PAP Marek Pawłowski z Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku. "Szukamy materii, której do tej pory jeszcze nie obserwowaliśmy, a wiemy, że istnieje. Dlatego zbudowaliśmy wielki zderzacz czyli urządzenie, które stwarza sytuacje, w której nowa materia może się ujawnić" - dodał Pawłowski.

"Co polscy naukowy mają z udziału w budowie wielkiego akceleratora? Przede wszystkim będziemy mieć dostęp do wyników eksperymentów" - mówił dziennikarzom prof. Kazimierz Jeleń z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH.

Na wystawie można zobaczyć modele elementów LHC oraz fotogramy i plansze poświęcone jego budowie i działaniu, a także modele detektorów służących do dokonywania pomiarów i niektóre elementy prototypowe urządzenia. Studenci i doktoranci AGH na blisko 20 stanowiskach prezentują doświadczenia i eksperymenty fizyczne. Można obserwować m.in. zjawiska elektryczne, zrozumieć zasadę działania akceleratora i różnych modeli detektorów, "zobaczyć" promieniowanie kosmiczne, zmierzyć prędkość światła.

W Krakowie wystawa potrwa do 18 stycznia. Potem będzie pokazywana w Tarnowie i w innych miastach Polski.

Ekspozycję - prezentowaną po raz pierwszy jesienią zeszłego roku na Politechnice Warszawskiej - w Krakowie przygotowały: AGH, Instytut Fizyki Jądrowej PAN i UJ.

Budowa Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC) trwała kilkanaście lat i pochłonęła kilka miliardów euro, a nad jego powstaniem pracowało 10 tys. naukowców z całego świata, także z Polski. Tuż po pierwszym uruchomieniu, we wrześniu 2008 r. zderzacz uległ awarii i obecnie trwa naprawa jego elementów.

LHC to jedna z największych inwestycji naukowych świata. Jest wspólnym przedsięwzięciem 20 krajów europejskich zrzeszonych w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN). Pierwsze próby uruchomienia tego gigantycznego akceleratora odbyły się 10 września zeszłego roku.